Bodemenergie kan een belangrijke bijdrage leveren aan de energietransitie, maar bij verkeerde keuzes veroorzaken bronboringen een risico op milieuschade. Afgelopen week schetste de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) in de signaalrapportage 'Risico's bij de aanleg van gesloten bodemenergiesystemen' vier problemen, met daarbij een aantal aanbevelingen om risico's te vermijden.<BR><BR>Tekst: Bas Roestenberg

Bodemenergie is letterlijk onzichtbaar, en onbekend maakt vaak onbemind. Dat is volledig onterecht, in de ogen van Frank Agterberg en Maarten Woudstra van de nieuwe koepel Bodemenergie Nederland. "Op bodemenergie kun je bouwen, letterlijk. Het is niet alleen een techniek die als fundament van het binnenklimaatsysteem onder een gebouw kan worden aangelegd. Het is ook het fundament onder de energietransitie."<BR><BR>Tekst: Harmen Weijer

Donderdag 28 november reikt het Gebruikersplatform Bodemenergie voor de vijfde keer de WKO Duurzaamheid Award uit. Deze onderscheiding gaat naar een eindgebruiker of beheerder van een wko-systeem die op 'excellente' wijze zijn of haar systeem beheert. Daarnaast zorgt deze eindgebruiker voor kennisoverdracht en helpt hij of zij andere eindgebruikers bij het vergaren van informatie over deze systemen.

Bij het aanleggen van een bodemsysteem als bron van een warmtepomp komt het nodige kijken. Zo is het belangrijk om rekening te houden met de warmtegeleidingscoëfficiënt en de warmtecapaciteit van de bodem. Daarnaast moet worden gekozen voor een horizontaal of verticaal systeem. Tekst: Henri Ossevoort

Ondanks het betere rendement leggen systemen met een bodembron het nog steeds vaak af tegen luchtwarmtepompen. Dat komt vooral door de hogere kosten en het gedoe, zoals het papierwerk voor vergunningprocedures. Als er toch voor een bodembron wordt gekozen, is dat bij woonhuizen vaak een gesloten systeem. Bij grotere gebouwen of meerdere gebouwen samen wordt ook vaak voor een open 'wko'-systeem gekozen. Frank Agterberg, voorzitter van BodemenergieNL en de DHPA, zet de ontwikkelingen op een rij. Tekst: Joop van Vlerken

Uit onderzoek blijkt dat de mate waarin een wko (warmte/koude-opslag) met warmtepomp daadwerkelijk duurzamer en energiezuiniger is dan de combinatie van koelmachine en gasketel mede afhangt van het kennisniveau van de beheerder en eindgebruikers. Op verzoek van het Gebruikersplatform Bodemenergie heeft BodemenergieNL daarom een cursus opgezet die zowel startende als ervaren wko-beheerders leert hoe je een bodemsysteem proactief beheert.

De grootste uitdaging bij het van het gas losmaken van Nederland, is het meekrijgen van de vier miljoen particuliere woningeigenaren. Er wordt echter te veel over en te weinig met deze beslissers gesproken, stelt Ronald Schilt, directeur van Merosch. In een poging een bijdrage te leveren aan het dichten van deze kloof, schrijft hij enkele blogs. Die gaan over gesprekken met woningeigenaren over de mogelijkheden om van het gas los te komen en hoe zij daar tegenaan kijken.

In 'topjaar' 2016 werden bijna twee keer zo veel bodemgebonden warmtepompen verkocht als in het jaar ervoor. 2017 toonde een veel gematigder beeld, waarbij met name opvalt dat open bronsystemen uit de gratie lijken.

Gebouwen moeten van het aardgas af, en dat kan duurzaam met bodemenergie. Om met warmte- en koudeopslag (wko) een hoog rendement te halen, hebben beheerders kennis en kunde nodig. BodemenergieNL en Gebruikersplatform Bodemenergie bieden wko-gebruikers daarom met een nieuwe eendaagse cursus op 29 november de kans om de regie over hun systeem te hebben en te houden.

Vier identieke woningen in Oss zijn in opdracht van woningcorporatie BrabantWonen voorzien van vier verschillende oplossingen met warmtepompen. Het doel is om de verschillende verwarmingsopties te testen.