Hoe investeer je als corporatie verantwoord in duurzame energie?

Hoe investeer je als corporatie verantwoord in duurzame energie?

In juni 2019 publiceerden we het artikel 'Hebben corporaties koudwatervrees voor warmtepompen?' Het antwoord was kort gezegd dat van grootschalig verduurzamen nog geen sprake is, onder andere door onzekerheid over de in te zetten techniek. ATAG Verwarming kijkt breed naar de mogelijkheden: verduurzamen kan op vele manieren. En vaak is de warmtepomp een prima oplossing.

Woningcorporaties moeten een forse inspanning doen om hun woningbezit te verduurzamen. Dat is het gevolg van het Energieakkoord dat de koepel van woningcorporaties Aedes en het ministerie van Binnenlandse Zaken in 2012 sloten. In 2022 moeten alle 2,4 miljoen corporatiewoningen gemiddeld energielabel B hebben. Corporaties worstelen met de vraag hoe ze dat moeten realiseren. ATAG Verwarming herkent dat, getuige de prikkelende openingszin op de website: ‘De CV-ketel de deur uit? Of toch niet?’ Het antwoord welke rol de cv kan hebben is genuanceerd, zegt productmanager Warmtepompen Roy Janssen. “Er zijn meerdere wegen die leiden naar CO2-neutraal en daarin speelt zeker de eerste tijd de CV-ketel nog een rol.”

Er zijn meerdere wegen die leiden naar CO2-neutraal”

Glazen bol

Wat wordt het verwarmingssysteem van de toekomst? Veel corporaties vragen het zich af. En dat geldt ook voor de ontwikkelaars van ATAG Verwarming. “We kijken voor het verwarmen over de hele breedte naar oplossingen, zegt Janssen. ”We weten niet welk systeem de winnaar wordt. En zouden we dat wel weten, dan is de vraag of je daar volledig op zou moeten inzetten. Wij belichten alle mogelijkheden, zoals zonsystemen, warmtepompen, hybride systemen en nieuwe verbrandingstechnieken.

In sommige gevallen kan er technisch meer dan nu is toegestaan. Bij waterstof bijvoorbeeld: je kunt dat aan aardgas toevoegen, maar daarbij zijn er wettelijke beperkingen. De branders zijn geschikt, maar marktintroductie is pas interessant als er op grote schaal waterstof wordt geproduceerd. Zover is het nog niet. Ook andere technieken die we ontwikkelden liggen nog op het schap. Zoals een adaptieve branderregeling voor biogas en andere gassen met een wisselende samenstelling die we met Liander ontwikkelden. De techniek is veelbelovend, maar inmiddels is het de vraag wat de toekomst van biogas is.”

Prijsvraag

Acht Brabantse corporaties kampen met dezelfde puzzel: wat is de beste oplossing bij het vervangen van individuele CV-ketels. Ze vervangen jaarlijks bij ongeveer 5.000 woningen de CV-(combi)ketels en zoeken nu naar een duurzaam alternatief. Ze hebben ‘De WarmteWissel' geïntroduceerd. Daarin dagen ze de markt uit om met alternatieven te komen die een significant lagere CO2-uitstoot hebben en minder of geen aardgasgebruik vergen. Bovendien moet de oplossing voor de corporatie betaalbaar zijn en mogen de energielasten voor bewoners niet stijgen. Tegelijk mag het installeren slechts minimale overlast veroorzaken en moet het gebruiksgemak voor bewoners hoog zijn.’ Op 5 maart 2020 wordt de winnaar bekend gemaakt. De gekozen oplossing(en) worden vervolgens in proefwoningen getest. Bij succes volgt opschaling.

Hybride waterpomp
Een hybride warmtepomp werkt samen met de (bestaande of nieuwe) CV-ketel en springt bij als de warmtevraag groter is dan de warmtepomp kan bieden.

Warmtepomp

ATAG Verwarming heeft veel verschillende technieken beschikbaar. “We werken samen met onze zusterbedrijven binnen de Ariston Thermo Groep. Ook op het gebied van lucht-water warmtepompen hebben we een groot assortiment. Bovendien hebben we onze - steeds duurzamer - CV-installaties en hybride systemen. Je ziet op dit moment alles naast elkaar bestaan. Dat is ook een noodzaak: nieuwbouwwoningen hebben geen gasaansluiting meer, dus als je geen all-electric-systeem aanbiedt, doe je als leverancier niet meer mee. De volgende vraag is hoe je omgaat met het geluid van de buitenunits van lucht-waterwarmtepompen. Die kunnen in sommige gevallen een probleem zijn. Je speelt wat dat betreft op zeker met een water-waterwarmtepompsysteem met een grond warmtewisselaar. Ook daarin ontwikkelen we verder.”

Hybride warmtepomp ATAGOndoordacht toegepast

Veel corporaties staan, net als ‘gewone’ huiseigenaren nog argwanend ten opzichte van de warmtepomp. Janssen: “Het helpt niet dat het programma Radar in september weer met een programma kwam waarin een zeer negatief beeld wordt geschetst. De voorbeelden die werden genoemd zijn oud. Onze ervaring in projecten is dat problemen eigenlijk nooit aan de apparatuur liggen, maar aan een verkeerde toepassing. Wij zijn daarover altijd helder: een warmtepomp plaatsen is niet hetzelfde als een CV-ketel vervangen.

Een CV-ketel heeft altijd een enorme capaciteit. Ook als de ramen open staan of de installatie niet-optimaal is gedimensioneerd krijg je het huis wel warm. Dat is bij warmtepompen een ander verhaal. Je werkt met lage temperaturen en dus moet het huis goed zijn geïsoleerd. Anders kan je er bijna zeker van zijn dat je als corporatie met teleurgestelde huurders te maken krijgt. Wij hanteren voor de bestaande bouw als vuistregel dat all-electric interessant is in huizen die vanaf 2000 zijn gebouwd.”

Voor corporaties die nog niet willen overstappen op een warmtepomp, is een tussenoplossing denkbaar”

Goed dimensioneerd systeem

"Kies je voor een warmtepomp, dan is de basis voor succes dat het systeem goed is gedimensioneerd. Er moet helder zijn hoe het afgiftesysteem in elkaar zit en wat de energetische behoefte van de woning is: de jaarrekening geeft daarvan een goede indicatie. Vervolgens kun je bepalen of die hoeveelheid energie met een warmtepomp kan worden opgebracht. Vanuit salessupport kijken we regelmatig mee bij ontwerpen. We ontvangen tekeningen, transmissieberekeningen en informatie over de afgiftesystemen en lopen die na. Daarbij zijn we extra alert op vloerverwarming die in het verleden door een cv werden gevoed. Daar werd de temperatuur in het algemeen door menginjectie geregeld. Als je zo’n systeem niet aanpast, krijg je grote problemen in een laag temperatuursysteem.”

Faseren

Voor corporaties die nog niet willen overstappen op een warmtepomp, is een tussenoplossing denkbaar: “Aardgas zal de komende jaren nog beschikbaar zijn. Bovendien is er een goede infrastructuur: het gasnet is in het algemeen in uitstekende staat en nog jaren bruikbaar. Dat maakt het interessant om op dit moment voor hybride systemen te kiezen. Die verwarmen het grootste deel van de tijd met warmtepomptechniek en schakelen op de koudste dagen aardgas bij. Dat scheelt al snel 70 procent in het gasverbruik. De laatste generatie CV-ketels is voorbereid op de toekomst en kan zonder problemen onderdeel worden van een hybride systeem. Intussen is een interessante optie om de aanvoertemperatuur van de ketel te beperken tot 50 graden. In veel situaties is dat voldoende om het aardgas optimaal te laten renderen en daarmee het verbruik te beperken.”

Ten slotte heeft Janssen nog het advies om ook naar de mogelijkheden van zonthermische systemen te kijken. “Zonneboilers zijn al lang op de markt en hebben een hoog thermisch rendement. Installateurs zien soms op tegen het maken van doorvoeringen door het dak en de aanwezigheid van glycol. Maar in de praktijk komen we zelden of nooit problemen tegen.

Kortom: kijk breed en wees creatief in het bedenken van de meest rendabele en toekomstbestendige oplossing.”

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met ATAG Verwarming Nederland.

Klimaatbeheersing 1+2

  • Profiteer van de setprijs
  • Warmtetechnieken
  • NIEUWE EDITIE: Luchtbehandeling, Ventilatie en Koeling
  • Uitgebreide kennis
  • Praktische oplossingen
Collectieve lucht-water warmtepomp is dé oplossing voor portiekflats en appartementencomplexen

Collectieve lucht-water warmtepomp is dé oplossing voor portiekflats...

Nederland telt meer dan een miljoen portiekflats en appartementen, waarvan een groot deel nog verduurzaamd moet worden. De combinatie van een Lucht-water monoblock van Remeha en de afleverset van Fortes biedt mogelijkheden om de warmtevraag van deze woningen zowel hybride als full electric in te vullen.

De duurzame transformatie van het iconische Kurhaus: lees nu de whitepaper

De duurzame transformatie van het iconische Kurhaus: lees nu de...

Verduurzaming hoeft niet ingewikkeld te zijn. Met de juiste aanpak en de juiste tools kunnen zelfs iconische monumenten zoals het Kurhaus in Scheveningen worden getransformeerd tot duurzame voorbeelden voor de hele bouwsector. Lees hoe LG een innovatief voorstel presenteerde, inclusief het behoud van het bestaande leidingwerk, en hoe dit heeft geleid tot een succesvolle samenwerking.

Alle opwekkers via één regeling zorgeloos onder controle

Alle opwekkers via één regeling zorgeloos onder controle

Met het regelsysteem evohome van Resideo houdt eetcafé Westgaag de verschillende warmtepompen en afgiftesystemen zorgeloos onder controle.

Comfortabel klimaat voor Ampt van Nijkerk

Comfortabel klimaat voor Ampt van Nijkerk

STULZ, partner voor klimaatbeheersing, voorzag het restaurant van het Golden Tulip-hotel Ampt van Nijkerk van een grid met luchtbehandelingskast inclusief warmtepompen. Eric Veltman: "Die installatie is plug & play, alles is vooraf gemonteerd en ingeregeld. De installateur heeft er geen omkijken naar."

De Monobloc range die garant staat voor stil en betrouwbaar

De Monobloc range die garant staat voor stil en betrouwbaar

De monobloc buitenunit van de Alfea Extensa M onderscheidt zich met een stijlvol uiterlijk en een stille, veilige werking. En met een capaciteit van 5-11kW en een watertemperatuur tot 60 graden, past deze warmtepomp zowel in nieuwbouw oplossingen als bestaande bouw. Door de all-in-one technologie (buffervat, ontkoppelingspomp, aftapkraan, geïntegreerde elektrische back-up en vuilafscheider) is de monobloc compleet en eenvoudig te installeren.

Belangrijkste cijfers uit Warmtepomp Trendrapport op een rij

Belangrijkste cijfers uit Warmtepomp Trendrapport op een rij

Na recordjaar 2023, met een verkoop van 154.000 warmtepompen, voorspelt het Nationaal Warmtepomp Trendrapport 24/25 dat de verkoop in 2024 naar 103.000 zal terugzakken. Wat staat er nog meer in het rapport van Dutch New Energy Research?

Warmtepompen en BENG-eisen, hoe zit dat?

Warmtepompen en BENG-eisen, hoe zit dat?

Voor alle nieuwbouw, zowel woningbouw als utiliteitsbouw, geldt dat aanvragen van de omgevingsvergunning moeten voldoen aan de eisen van Bijna EnergieNeutrale Gebouwen (BENG). De aanvraag wordt op een viertal indicatoren getoetst. Bij drie daarvan heeft de warmtepomp een positieve invloed op de uitslag. Hoe zit dat?

Driekwart van bedrijven die woningen verduurzamen vreest baanverlies

Driekwart van bedrijven die woningen verduurzamen vreest baanverlies

Van de Nederlandse mkb-bedrijven die zich richten op woningverduurzaming middels warmtepompen, zonnepanelen, isolatiemaatregelen en warmtenetten vreest driekwart de komende tijd baanverlies. Van deze bedrijven geeft 8 procent aan op korte termijn zelfs failliet te kunnen gaan.

Warmtepompverkoop krimpt voor vierde kwartaal op rij

Warmtepompverkoop krimpt voor vierde kwartaal op rij

In het derde kwartaal van 2024 zijn 23.000 warmtepompen voor woningen verkocht, bijna 40 procent minder dan in het derde kwartaal van 2023. Dit maakte Vereniging Warmtepompen vandaag bekend. Volgens de vereniging zijn de doelstellingen voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving inmiddels "vrijwel onbereikbaar".

Hybride warmtepomp sleuteloplossing netcongestie

Hybride warmtepomp sleuteloplossing netcongestie

De energietransitie draait volop. Steeds meer huishoudens en bedrijven stappen over op duurzame energiebronnen. Zonnepanelen, elektrische auto's en warmtepompen zijn gemeengoed. Dit brengt echter wel een onvoorziene uitdaging met zich mee: hoe los je de netcongestie op? Jan Henk van der Wijk, marketing en communicatie manager vertelt hoe zijn bedrijf tegen dit onderwerp aankijkt.

Rick Bruins op de VSK, waar Remeha de hybride warmtepomp promootte.

De hybride warmtepomp is geen tijdelijke, maar definitieve oplossing

Voor bestaande woningen met een gemiddeld energielabel is een hybride warmtepomp een duurzamere en meer toekomstgerichte oplossing dan een all-electric warmtepomp. Dat zegt Rick Bruins van Remeha. "Ik zie een hybride warmtepomp voor het gros van de huizen in Nederland dan ook niet als een tijdelijke, maar definitieve oplossing. Het is duurzaam, er is keuzevrijheid, het voorkomt netcongestie én het is goed voor de portemonnee."

Locaties voor opwek en opslag van duurzame warmte en stroom openen de deuren

Locaties voor opwek en opslag van duurzame warmte en stroom openen de...

Dit jaar vindt voor de vierde keer de Open Energiedag plaats. Op zaterdag 21 september kunnen geïnteresseerden een bezoek brengen aan een warmte-installatie, windturbine, zonnepark of ander duurzaam energieproject. Verspreid door Nederland openen zeventig locaties hun deuren.