Naast de Efteling in Kaatsheuvel ligt een bijzonder gebouw in de vorm van een slak en een bloem: Villa Pardoes. Dit gebouw biedt gezinnen met een ernstig ziek kind de ruimte om een week onbezorgd vakantie te vieren. Maar het doet veel meer dan dat. De gezinnen ontmoeten lotgenoten. Zieke kinderen, ouders en broers en zussen delen onderling hun lief en leed met andere gezinnen. Dat is een waardevolle, troostende ervaring, zowel voor het zieke kind als voor de gezinsleden.
Het gebouw is zo ontworpen dat de drempel voor ontmoetingen met lotgenoten laag is. Villa Pardoes bestaat uit twaalf huisjes die aan elkaar zijn verbonden. Vanuit een huisje kun je direct de overdekte gemeenschappelijke ruimte in. Daar zijn indoor diverse voorzieningen waar je elkaar kunt treffen, zoals een picknickplaats, een knutselruimte, een bubbelparadijs, een chillkamer, een gamekamer en een loungekamer voor ouders.
Algemeen directeur Peter Persoon denkt dat de ruimtelijke kwaliteit van een gebouw grote invloed heeft op het welzijn en welbevinden van de gebruikers ervan. Eerder in zijn loopbaan, onder meer in de psychiatrie en ouderenzorg, heeft hij ondervonden wat het verschil is tussen werken in een sombere of juist licht ingerichte ruimte.
Waarom is een helende omgeving zo belangrijk voor Villa Pardoes?
Persoon: “We doen er met een kleine staf en 220 vrijwilligers alles aan om de gezinnen een zo zorgeloos mogelijke en plezierige week te bezorgen. Voor deze doelgroep is een normale vakantie bijna niet mogelijk, onder meer vanwege de noodzakelijke hulpmiddelen, zoals tilliften, rolstoelen, douchestoelen. Hier kan dat wel. Dan wil je ook dat de omgeving zelf maximaal bijdraagt aan een goed gevoel. Daarom letten we op dingen als privacy, geluid, natuur, een constante temperatuur en licht- en luchtkwaliteit.”
Sinds wanneer zijn jullie actief bezig met healing environment?
“We hebben Villa Pardoes in 2015 uitgebreid met nieuwbouw volgens de criteria van een healing environment. En deze zomer hebben we zes huisjes gerenoveerd die nog in de oude staat waren. Dat kwam mooi uit omdat we vanwege de eerste lockdown moesten sluiten.”
Waaraan moet een healing environment voldoen?
“Dat weet ik vrij precies dankzij een onderzoek dat we hebben laten verrichten voorafgaande aan de renovatie van de zes huisjes. Bij ons waren dat de elementen veiligheid, het gevoel van schoonheid en frisheid, privacy, sociale steun, positieve afleiding, aanwezigheid van planten, voldoende licht, een goede luchtkwaliteit en weinig geluid. Voor licht, lucht en geluid in de vakantiewoningen hebben we nu meetbare eisen gesteld: meer dan 750 lux, minder dan 600 parts per million (CO₂) en minder dan 60 decibel.”
Dat kon beter?
“Die oude huisjes waren nog in de staat van twintig jaar geleden, toen Villa Pardoes is gebouwd. Ze waren te donker en ook de akoestiek en privacy waren voor verbetering vatbaar.”
Wat hebben jullie daaraan gedaan?
“We hebben grote nieuwe Velux-dakramen met daarin zonwering laten aanbrengen. De akoestiek is verbeterd via isolatie, gordijnen en vloeren. De privacy is beter dankzij een nieuw toegangssysteem en meer mogelijkheden om je via gordijnen, rolgordijnen en vitrages aan het zicht te onttrekken.”
“Maar waar ik echt trots op ben, is dat het een open maar toch geborgen gevoel geeft. Ondanks dat elk huisje je op een andere manier verleidt. Ze hebben allemaal een thema, zoals circus, Barbie, safari en 1001 Nacht. Kinderboekenschrijver Paul van Loon heeft voor ons een verhaal geschreven dat de thema’s van de huisjes verbindt.”
Hoe hebben jullie de besluitvorming rond de bouw georganiseerd?
“Via een programma van eisen en werkgroepen die bijvoorbeeld gasten en kinderpanels hebben gevraagd wat zij belangrijk vinden. Op basis daarvan zijn moodboards gemaakt voor de aankleding en inrichting. Verder hebben we een technisch bouwoverleg ingesteld.”
Hoe hebben jullie de architect en bouwer geselecteerd?
“Wij werken al sinds de bouw van de Villa in 2000 samen met architect Anoul Bouwman en de, destijds via een open aanbesteding geselecteerde aannemer, Heijmans. Die sponsort ons nu; Heijmans werkte bij deze verbouwing bijna tegen kostprijs.”
Waar zijn jullie tegenaan gelopen?
“De dakramen met ingebouwde zonwering van Velux waren van een type dat in Nederland nog maar één keer eerder was toegepast. Onze aannemer had het timmerwerk keurig voor plaatsing gedaan, maar de maatvoering klopte niet. Daardoor werd het spannend of wij de gewenste deadline zouden halen.”
Hoe hebben jullie ingespeeld op andere trends in zorgvastgoed, zoals klimaatvriendelijk bouwen?
“We hebben de daken van de huisjes geïsoleerd, maar nog niet geïnvesteerd in duurzame energie. De huisjes zijn wel geschikt gemaakt om te kunnen overschakelen op warmtepompen.”
Wat kunnen andere opdrachtgevers van jullie leren?
“Dat je al voor de bouw verplaatst in de hoofddoelgroep. Als dat bij de aankleding nog moet, ben je te laat. Dan wordt het ad hoc. Bij kinderziekenhuizen zie je vaak dat bij de parkeergarage en balie niet aan kinderen is gedacht en dat overal verschillende hoekjes voor hen zijn gemaakt. Dat heeft geen samenhang. Mijn advies: zorg dat je de klantreis van de gebruiker vooraf kent en sluit hierop aan met een verhaal. Weet al in het programma van eisen wat je wilt vertellen. Op zo’n verhaal kun je steeds weer terugvallen. Het helpt je om je te blijven richten op voor wie je het doet.”
Meer lezen over Zorg & Gezonde gebouwen? Bekijk de speciale editie van deze Sectoranalyse.
Dit artikel is gesponsord door Sectoranalyse